Tinh hoàn là cơ quan giữ vai trò quan trọng trong hệ thống sinh sản nam giới. Ngoài chức năng sản xuất tinh trùng, tinh hoàn còn chịu trách nhiệm tiết ra testosterone – hormone thiết yếu duy trì sức khỏe sinh lý, cơ bắp và ham muốn tình dục. Tuy nhiên, không ít nam giới lại thờ ơ với việc theo dõi tình trạng sức khỏe của bộ phận này. Thực hiện cách kiểm tra tinh hoàn bình thường định kỳ tại nhà giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như sưng, đau, xuất hiện khối u hay sự thay đổi về kích thước. Bài viết dưới đây của bệnh nam khoa sẽ hướng dẫn chi tiết cách tự kiểm tra tinh hoàn đúng cách, an toàn và hiệu quả
Tại sao nam giới nên kiểm tra tinh hoàn định kỳ?
Tại sao nam giới nên kiểm tra tinh hoàn định kỳ
Tự kiểm tra tinh hoàn mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Phát hiện sớm các bất thường như khối u, cục cứng hay sưng viêm.
- Tầm soát nguy cơ ung thư tinh hoàn – một trong những loại ung thư có tiên lượng tốt nếu được phát hiện sớm.
- Theo dõi sự thay đổi về hình dạng, kích thước, giúp nhận diện các vấn đề liên quan đến sinh sản và nội tiết tố.
- Nâng cao nhận thức về sức khỏe sinh sản, chủ động bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Các chuyên gia tiết niệu và tổ chức y tế uy tín như Mayo Clinic, WHO cũng khuyến nghị nam giới nên kiểm tra tinh hoàn định kỳ mỗi tháng một lần.
Khi nào nên thực hiện kiểm tra tinh hoàn?
Bạn nên kiểm tra tinh hoàn:
- 1 lần mỗi tháng, tốt nhất là sau khi tắm bằng nước ấm (giúp da bìu mềm, dễ cảm nhận).
- Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đau âm ỉ vùng bìu, sưng to, tinh hoàn lệch hẳn một bên.
- Sau va đập mạnh, chấn thương vùng kín.
- Khi có tiền sử gia đình mắc bệnh về tinh hoàn hoặc ung thư tinh hoàn.
Hướng dẫn cách kiểm tra tinh hoàn bình thường tại nhà
Bước 1: Chuẩn bị kiểm tra
- Tắm nước ấm để lớp da bìu giãn mềm, dễ kiểm tra.
- Đứng trước gương ở nơi riêng tư, có ánh sáng rõ.
- Thả lỏng cơ thể, nhất là vùng bụng dưới và bìu.
Bước 2: Quan sát bằng mắt
- Hai tinh hoàn nằm đều trong bìu, hình oval, không chênh lệch quá nhiều về kích thước.
- Không có hiện tượng sưng đỏ, lở loét, bầm tím hoặc thay đổi màu sắc bất thường.
Hướng dẫn cách kiểm tra tinh hoàn bình thường tại nhà – Ảnh minh họa
Bước 3: Dùng tay kiểm tra
- Dùng ngón cái và ngón trỏ nhẹ nhàng xoay từng tinh hoàn.
- Cảm nhận bề mặt mịn, mềm, không đau và không có khối cứng bất thường.
- Mào tinh hoàn (nằm ở mặt sau tinh hoàn) có thể sờ thấy rõ, mềm và không gây đau.
Lưu ý: Khi thực hiện đúng cách kiểm tra tinh hoàn bình thường, bạn sẽ cảm nhận được tinh hoàn có độ đàn hồi, mềm mại và không có cục u hoặc khối cứng lạ.
Dấu hiệu tinh hoàn bất thường cần đi khám
Hãy đến gặp bác sĩ ngay nếu bạn phát hiện các dấu hiệu sau:
Xem thêm: Nguyên nhân tinh hoàn mọc mụn, nổi mụn làm cách nào xử lý
Xem thêm: Hiện tượng đau tinh hoàn và bụng dưới dấu hiệu bệnh gì
- Một bên tinh hoàn to bất thường, xệ thấp hoặc sưng đỏ.
- Xuất hiện cục cứng nhỏ hoặc khối u có thể cảm nhận được bằng tay.
- Đau âm ỉ hoặc đau nhói vùng bìu, kể cả khi không va chạm.
- Nước tiểu hoặc tinh dịch có máu.
- Tinh hoàn thay đổi kích thước nhanh chóng trong thời gian ngắn.
Lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ mỗi ngày, đặc biệt sau khi vận động mạnh hoặc quan hệ tình dục.
- Mặc quần lót vừa vặn, chất liệu thoáng khí, tránh mặc quá chật.
- Tránh để tinh hoàn tiếp xúc lâu với nhiệt độ cao (ngồi xe máy lâu, xông hơi, đặt laptop lên đùi…).
- Khám nam khoa định kỳ, đặc biệt nếu bạn đang trong độ tuổi sinh sản.
Một số câu hỏi thường gặp
- Kiểm tra tinh hoàn có đau không?
- Không. Việc kiểm tra đúng cách không gây đau. Nếu thấy đau, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo viêm hoặc tổn thương, cần đi khám.
- Có cần kiểm tra tinh hoàn hàng ngày không?
- Không cần. Kiểm tra 1 lần mỗi tháng là đủ, nên thực hiện sau khi tắm để dễ quan sát và cảm nhận.
- Có phải mọi khối u ở tinh hoàn đều là ung thư?
- Không. Một số khối lành tính như nang mào tinh hay viêm cũng có thể tạo cảm giác cục nhỏ. Tuy nhiên, để an toàn, bạn nên đến bệnh viện để được chẩn đoán chính xác.
Tự kiểm tra tinh hoàn là việc làm đơn giản, dễ thực hiện tại nhà nhưng mang lại hiệu quả lớn trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản. Nắm rõ cách kiểm tra tinh hoàn bình thường sẽ giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường để can thiệp kịp thời, tránh các biến chứng nghiêm trọng. Chỉ mất vài phút mỗi tháng, bạn đã có thể làm chủ sức khỏe sinh lý của mình. Hãy biến việc này thành thói quen – vì chính bạn và những người bạn yêu thương.
