Lá gan được ví như “nhà máy lọc độc” của cơ thể. Gan chịu trách nhiệm xử lý, phân giải và loại bỏ các chất độc hại, đồng thời chuyển hóa dưỡng chất để nuôi sống cơ thể. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, gan dễ bị tổn thương bởi thực phẩm bẩn, bia rượu, thuốc lá, ô nhiễm môi trường và thói quen sinh hoạt thiếu khoa học. Tình trạng gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan hay men gan cao ngày càng phổ biến và không còn là bệnh của riêng người già.
Trong khi Tây y chủ yếu dùng thuốc tổng hợp để điều trị các bệnh lý về gan, thì y học cổ truyền lại có nhiều bài thuốc dân gian sử dụng cây thuốc nam để hỗ trợ làm mát gan, tăng cường chức năng gan và thải độc một cách tự nhiên. Ưu điểm của thuốc nam là lành tính, ít tác dụng phụ và có thể dùng lâu dài để hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh tái phát. Dưới đây là tin tổng hợp về những loại cây thuốc nam được đánh giá cao trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh về gan, đặc biệt là trong giai đoạn gan bị tổn thương nhẹ đến trung bình.
Những cây thuốc nam chữa bệnh gan tốt nhất
1. Cây chó đẻ (diệp hạ châu)
Đây là loại cây nổi bật nhất khi nhắc đến bài thuốc nam chữa bệnh gan. Cây chó đẻ có vị đắng, tính mát, được dùng nhiều trong điều trị viêm gan B, men gan cao, gan nhiễm mỡ, vàng da và giúp hạ men gan hiệu quả. Cơ chế hoạt động của cây này là giúp tăng cường hoạt động của enzym gan, thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào gan bị tổn thương, đồng thời có tính kháng virus và giải độc.
Cây chó đẻ có thể dùng tươi hoặc phơi khô sắc uống thay nước hằng ngày. Tuy nhiên, không nên lạm dụng quá nhiều vì uống quá liều trong thời gian dài có thể làm giảm khả năng sinh lý ở nam giới hoặc gây mệt mỏi, chán ăn.
2. Atiso
Lá và hoa atiso chứa nhiều hoạt chất cynarin và silymarin – hai chất nổi tiếng trong việc bảo vệ tế bào gan, hỗ trợ giải độc gan và lợi mật. Atiso không chỉ được sử dụng làm nước uống thanh nhiệt mà còn xuất hiện trong nhiều loại thuốc bổ gan hiện đại.
Dùng atiso bằng cách nấu nước từ lá hoặc hoa atiso khô, uống thay nước lọc trong ngày. Nếu sử dụng đều đặn, atiso giúp giảm mỡ gan, hỗ trợ tiêu hóa và làm sạch hệ thống mật.
Tìm hiểu vốn 50 triệu nên kinh doanh gì ở nông thôn để làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.
3. Cà gai leo
Đây là một trong những cây thuốc quý hiếm của y học cổ truyền, được nghiên cứu bài bản và đưa vào sử dụng trong nhiều sản phẩm hỗ trợ điều trị viêm gan virus. Cà gai leo có khả năng ức chế sự phát triển của virus viêm gan B, làm chậm tiến trình xơ gan và tăng cường miễn dịch của gan.
Cà gai leo thường được phơi khô, sắc nước uống. Ngoài ra, các sản phẩm chiết xuất từ cà gai leo dạng viên cũng rất phổ biến và tiện dụng.
4. Rau má
Rau má tuy dân dã nhưng có công dụng làm mát gan, thanh lọc máu và giải nhiệt rất tốt. Đối với những người thường xuyên bị nóng gan, nổi mụn, mẩn ngứa, dị ứng do chức năng gan yếu, uống nước rau má là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả.
Rau má có thể giã nát lấy nước uống, nấu canh hoặc phơi khô làm trà. Tuy nhiên, do rau má có tính hàn mạnh nên người có cơ địa lạnh, hay bị tiêu chảy không nên lạm dụng.
5. Nhân trần
Đây là loại cây thường được dùng để pha trà uống hàng ngày với mục đích giải nhiệt, lợi mật, tăng cường chức năng gan. Nhân trần có tác dụng làm giảm men gan, chống viêm và tăng cường tiết dịch mật. Người bị gan nhiễm mỡ, viêm gan hoặc hay mệt mỏi, chán ăn do chức năng gan kém có thể dùng nhân trần sắc nước uống để cải thiện.
Tuy nhiên, nếu dùng nhân trần trong thời gian dài mà không có chỉ định cụ thể, có thể gây mất cân bằng điện giải và giảm khả năng hấp thu của dạ dày.
6. Diếp cá
Không chỉ là một loại rau sống quen thuộc, diếp cá còn là một cây thuốc nam có khả năng làm mát gan, giải độc, lợi tiểu, giảm nhiệt và tiêu viêm. Đặc biệt, diếp cá còn giúp cải thiện tình trạng da xấu, mụn nhọt do gan nóng – một biểu hiện rất phổ biến.
Diếp cá có thể ăn sống hoặc xay làm nước uống. Mặc dù mùi vị hơi khó chịu với nhiều người, nhưng hiệu quả của diếp cá với gan và làn da là điều đã được dân gian ghi nhận.
Mặc dù cây thuốc nam có nguồn gốc tự nhiên và lành tính, người bệnh vẫn cần hiểu rằng đây là phương pháp hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn thuốc điều trị trong các trường hợp bệnh gan nặng như xơ gan, ung thư gan hay viêm gan B mãn tính có tải lượng virus cao. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc nam cũng cần phải đúng cách, đúng liều lượng, tránh lạm dụng hay kết hợp bừa bãi các loại cây khác nhau.
Không nên tự ý dùng nếu chưa rõ cơ địa, bệnh nền hoặc đang dùng thuốc tây. Trường hợp bệnh nhân có biểu hiện sức khỏe kém suy gan, vàng da kéo dài, bụng trướng, mệt mỏi nặng nên đi khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn điều trị chính thống. Cây thuốc nam chỉ nên sử dụng dưới sự hướng dẫn của người có chuyên môn nếu bệnh đã rõ ràng.
