Bệnh tiểu đường, một căn bệnh mạn tính đang ngày càng phổ biến trên toàn cầu, ảnh hưởng đến hàng triệu người và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, việc nhận biết sớm dấu hiệu của bệnh tiểu đường có thể giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, ngăn ngừa các biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Bài viết này vuachuyenay sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc về bệnh tiểu đường, các triệu chứng thường gặp, cũng như những lời khuyên hữu ích để phòng ngừa và kiểm soát bệnh.
1. Bệnh tiểu đường là gì?
Tiểu đường là một nhóm bệnh rối loạn chuyển hóa cacbohydrat khi hoocmon insulin của cơ thể bị thiếu hụt hoặc không hoạt động hiệu quả. Insulin là một hoocmon do tuyến tụy sản xuất, có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển glucose từ máu vào tế bào để tạo năng lượng.
Khi insulin không đủ hoặc không hoạt động tốt, glucose sẽ tích tụ trong máu, gây tăng đường huyết. Theo thời gian, tình trạng đường huyết cao kéo dài sẽ gây ra những tổn hại cho sức khỏe hệ thống mạch máu và thần kinh, từ đó dẫn đến hàng loạt biến chứng nghiêm trọng, bao gồm các bệnh lý tim mạch, tai biến mạch máu não (đột quỵ), suy thận, mất thị lực (mù lòa), và thậm chí là hoại tử các chi.
Có hai loại tiểu đường chính:
Tiểu đường type 1: Tiểu đường type 1 là một bệnh tự miễn, đặc trưng bởi sự phá hủy các tế bào beta tuyến tụy, dẫn đến thiếu hụt insulin tuyệt đối. Bệnh thường khởi phát ở trẻ em và thanh thiếu niên, đòi hỏi bệnh nhân phải được điều trị bằng insulin suốt đời.
Tiểu đường type 2: Thường gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là những người thừa cân, béo phì, ít vận động. Nguyên nhân là do cơ thể kháng insulin hoặc tuyến tụy không sản xuất đủ insulin.
Ngoài ra còn một số loại tiểu đường khác như tiểu đường thai kỳ, tiểu đường do thuốc…
2. Dấu hiệu của bệnh tiểu đường
Việc phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh tiểu đường đóng vai trò then chốt trong việc can thiệp kịp thời và hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm. Mặc dù vậy, giai đoạn đầu của bệnh thường diễn ra một cách lặng lẽ, các triệu chứng của đái tháo đường không dễ nhận biết. Chỉ khi bệnh tiến triển, người bệnh mới bắt đầu xuất hiện một số biểu hiện sau:
Đi tiểu nhiều, tiểu đêm: Do lượng đường trong máu cao, cơ thể cố gắng đào thải đường qua nước tiểu, dẫn đến đi tiểu nhiều lần, đặc biệt là ban đêm.
Khát nước liên tục: Mất nước do đi tiểu nhiều khiến người bệnh luôn cảm thấy khát nước.
Sụt cân không rõ nguyên nhân: Dù chế độ ăn uống không thay đổi, thậm chí có thể ăn nhiều hơn so với trước, người bệnh tiểu đường vẫn có thể bị sụt cân do cơ thể gặp khó khăn trong việc chuyển hóa glucose thành năng lượng để sử dụng.
Thèm ăn: Cơ thể thiếu năng lượng do glucose không được đưa vào tế bào, khiến người bệnh luôn cảm thấy đói.
Mệt mỏi: Tình trạng thiếu năng lượng cũng gây ra mệt mỏi, uể oải.
Vết thương lâu lành: Tăng đường huyết làm suy yếu hệ miễn dịch và ảnh hưởng đến quá trình lành vết thương.
Nhiễm trùng: Người bệnh tiểu đường dễ bị nhiễm trùng da, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng nấm men…
Tê bì, ngứa ran ở tay chân: Tăng đường huyết gây tổn thương thần kinh ngoại biên, dẫn đến tê bì, ngứa ran, mất cảm giác ở tay chân.
Mờ mắt: Tăng đường huyết làm tổn thương các mạch máu nhỏ ở mắt, gây mờ mắt, nhìn đôi, nhìn mờ nhạt.
Lưu ý: Cần lưu ý rằng việc xuất hiện một hoặc một vài triệu chứng kể trên không đồng nghĩa với việc chắc chắn mắc bệnh tiểu đường. Những biểu hiện tương tự cũng có thể xuất phát từ nhiều vấn đề sức khỏe khác. Do đó, khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, điều quan trọng là bạn nên tìm đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, đánh giá và đưa ra kết luận chính xác nhất.
3. Các yếu tố nguy cơ
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 bao gồm:
Thừa cân, béo phì: Đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tiểu đường type 2.
Ít vận động: Lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ kháng insulin.
Tiền sử gia đình có người mắc bệnh tiểu đường: Nếu bố mẹ hoặc anh chị em ruột mắc bệnh tiểu đường, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 tăng theo tuổi, đặc biệt là sau 45 tuổi.
Chủng tộc: Một số chủng tộc như người châu Á, người Mỹ gốc Phi, người Hispanic có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn.
Tiền sử tiểu đường thai kỳ: Phụ nữ từng bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn.
Hội chứng buồng trứng đa nang: Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nguy cơ kháng insulin và mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn.
4. Chẩn đoán bệnh tiểu đường
Để chẩn đoán bệnh tiểu đường, bác sĩ sẽ dựa vào các xét nghiệm sau:
Đo đường huyết lúc đói: Xét nghiệm này đo lượng đường trong máu sau khi bạn nhịn ăn ít nhất 8 giờ.
Xét nghiệm dung nạp glucose đường uống: Xét nghiệm này đo lượng đường trong máu trước và 2 giờ sau khi bạn uống 75g glucose.
HbA1c: Xét nghiệm này đo lượng đường trung bình trong máu trong 2-3 tháng qua.
5. Các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát tích cực
Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu bạn thừa cân hoặc béo phì.
Ăn uống lành mạnh: Hạn chế đường, chất béo bão hòa, cholesterol, tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
Tập thể dục thường xuyên: Nên tập thể dục đều đặn ít nhất 5 ngày mỗi tuần, mỗi ngày 30 phút
Kiểm tra sức khỏe định kỳ: đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh tiểu đường, từ đó có những can thiệp kịp thời, ngăn ngừa biến chứng.
Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ: Nếu bạn đã mắc bệnh tiểu đường, hãy tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, bao gồm dùng thuốc, theo dõi đường huyết, chế độ ăn uống, tập thể dục.
6. Sống chung với bệnh tiểu đường
Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường, đừng quá lo lắng. Bằng cách thay đổi lối sống, tuân thủ phác đồ điều trị, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng và sống một cuộc sống khỏe mạnh.
Học cách tự theo dõi đường huyết: Việc theo dõi đường huyết thường xuyên giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh và điều chỉnh chế độ ăn uống, tập luyện cho phù hợp.
Tham gia các lớp học giáo dục sức khỏe: Các lớp học này cung cấp kiến thức về bệnh tiểu đường, cách tự chăm sóc, chế độ dinh dưỡng, tập luyện…
Chia sẻ với người thân, bạn bè: Sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè sẽ giúp bạn có thêm động lực để kiểm soát bệnh tốt hơn.
Tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế: Bác sĩ, điều dưỡng, chuyên gia dinh dưỡng sẽ đồng hành cùng bạn trong quá trình kiểm soát bệnh.
Xem thêm: Các món canh tốt cho người tiểu đường thơm ngon dễ làm
Xem thêm: Thực đơn cho bà bầu tiểu đường thai kỳ khoa học an toàn
Bệnh tiểu đường là một căn bệnh mạn tính nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Việc nhận biết dấu hiệu của bệnh tiểu đường và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa vàng để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe, xây dựng lối sống lành mạnh để phòng tránh bệnh tiểu đường và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.
